Rijksmonument Richtershuis op Het Hof in Lichtenvoorde
Het richtershuis, aan het adres Het Hof 4 in Lichtenvoorde, is een rijksmonument. Het richtershuis was oorspronkelijk een ‘bouwhuis’, een bijgebouw binnen de grachten van het Huis Lichtenvoorde. Het werd in 1702 verbouwd tot richtershuis door de toenmalige richter Christiaan Stumph en zijn vrouw Maria van Diemen. De gevel is nog altijd voorzien van een gevelsteen met de wapens van de families Stumph en Van Diemen. In het keldergewelf konden gevangenen worden vastgezet. De ringen om gevangenen het ontsnappen te beletten zitten nog in de muren.
In 1664 was deze richter Christiaen Stumph vanuit Bredevoort naar Lichtenvoorde gekomen. Hij werd in 1720 opgevolgd door zijn zoon Frederick Hendrick Stumph, overleden in 1747, die ook in het richtershuis heeft gewoond. De opvolgers van Frederick Hendrick woonden niet in het richtershuis in Lichtenvoorde maar in Groenlo.
De richter was de hoogste ambtenaar in de heerlijkheid Lichtenvoorde. De richter werd voor het leven benoemd door de heer van Lichtenvoorde. De richter vormde met twee bijzitters, de zogenaamde ‘assessoren’ of ‘keurnoten’, het gericht.
Het gericht had een bestuurlijke functie binnen de heerlijkheid Lichtenvoorde. Het had ook een notariële functie. Men kon er verkoopakten, testamenten en dergelijk officieel vastleggen. En het gericht had ook een rechtsprekende functie, ook met betrekking tot criminele zaken. Omdat Lichtenvoorde een ‘hoge heerlijkheid’ was, kon het gericht van Lichtenvoorde zelfs de doodstraf opleggen. Er stond overigens wel beroep open bij het Hof van Gelderland in Arnhem.
Het richtershuis werd in 1981/1982 door de eigenaren, de familie Buijnink, gerestaureerd en in oude staat hersteld. Monumentenzorg had het geld op. De familie Buijnink heeft de restauratie hoofdzakelijk uit eigen middelen gefinancierd.
